لوازم و تجهیزاتی که در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند بسیار زیاد و متنوع می باشند که هر یک از آن ها دارای کاربردها و ویزگی های منحصر به فردی می باشند که از آن ها در شرایطی که نیاز باشد استفاده خواهد شد. یکی از این تجهیزات دستگاه اتوکلاو می باشد که در ادامه بیشتر درباره آن صحبت خواهیم کرد.

دستگاه اتوکلاو

در تعریف اینکه دستگاه اتوکلاو چیست؟ باید بگوییم که دستگاهی است که از آن برای سترون سازی استفاده می شود. بدون شک برایتان سوال پیش آمده است که اصلا خود سترون سازی چیست؟

سترون سازی به معنای نابود کردن و حذف میکروب ها می باشد که توسط آن مواد غیر متحرک از طریق روش های فیزیکی و شیمیای به کمک بخار از بین می روند.

در واقع می توان گفت که دستگاه اتوکلاو برای استریل کردن سایر تجهیزات آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می گیرد

موارد استفاده از اتوکلاو

دستگاه اتوکلاو هم مانند سایر دستگاه ها و تجهیزاتی که در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند در موارد بسیاری متنوعی مورد استفاده قرار می گیرد که ما به اختصار به سه مواردی که بیشترین کاربرد و استفاده را دارد اشاره کرده ایم.

• از دستگاه اتوکلاو برای تهیه موادی که برای کشت باکتری شناسی و به منظور اجتناب از آلودگی می باشند استفاده می شود
• برای تهیه وسایلی که از آن ها برای نمونه گیری در آزمایشگاه ها استفاده می شود
• از دستگاه اتوکلاو برای سترون نمونه لوازم آلوده نیز استفاده می شود

لازم است بدانید که دستگاه اتوکلاو در اندازه های مختلف بسیاری در دسترس می باشد که کوچکترین سایز آن به صورت رومیزی بوده و بزرگترین آن برای دستگاه های پیچیده مورد استفاده قرار می گیرد.

اندازه گیری اتوکلاو با واحد دسی متر مکعب و یا لیتر سنجیده می شود. بر اساس نحوه کنترل عملکرد اتوکلاوها، مدل های دستی، نیمه خودکار و یا تمام خودکار وجود دارند

کار با دستگاه اتوکلاو

نحوه کار با دستگاه اتوکلاو به این صورت است که مواد و وسایل آزمایشگاهی را با فاصله مشخص شده در این دستگاه بچینید تا حرارت به آسانی و آزادانه در میان آن ها بتواند حرکت کند. به خاطر داشته باشید که هرگز دستگاه اتوکلاو را زیاد پُر نکنید.

نکته بسیار مهمی که در زمان کار با این دستگاه باید رعایت کنید این است که مقدار آبی که قرار است داخل دستگاه ریخته شود به اندازه کافی باشد( نه خیلی زیاد و نه خیلی کم). میزان آبی که باید در دستگاه اتوکلاو ریخته شود تا لبه حامل آب مقطر می باشد.

وقتی می خواهید با این دستگاه کار کنید باید حتما از بسته بودن و سفت بودن درب و پیچ های دستگاه اطمینان داشته باشید. بعد از اتمام کار هرگز دستگاه را به حال خود رها نکنید اجازه دهید که دمای دستگاه به زیر 100°C رسیده و سپس به آرامی دریچه ایمنی دستگاه را باز کنید

طریقه نگهداری دستگاه اتوکلاو

برای نگهداری دقیق و مناسب از دستگاه اتوکلاو کارهای زیر را انجام دهید.

• سعی کنید که روزانه صفحه کف دستگاه اتوکلاو را از سوراخ آب گذر اتاقک جدا کرده و خیلی دقیق آن را به طور کامل تمیز کنید
• لوازم جانبی و فرعی دستگاه را از قبیل طبقات، سینی ها و … با آب و صابون خیلی تمیز بشورید
• درپوش چاهک دستگاه که به آن Screen plug گفته می شود را تمیز کنید
• قبل از اینکه بخواهید کار با دستگاه را آغاز کنید حتما سطح آب ژنراتور آن را کنترل نمایید
• امتحان کردن نمایشگری که ثبت حرارت و فشار را برای شما نشان می دهد را فراموش نکنید
• در طول هفته آب گذر و درزهای دستگاه را به خوبی تمیز کنید
• زمان استفاده حتما سوپاپ دستگاه را بررسی کنید و از درست بودن و سالم بودن آن اطمینان کامل بدست آورید
• ماهانه حتما قالب ثبت کننده و نمایشگر دستگاه را تمیز کنید.
• آب داخل دستگاه را هر ماه تعویض کرده و آن را تمیز نگه دارید
• لاستیک های دور دستگاه را بررسی کنید و در صورت نیاز آن ها را تعویض کنید
• هر 6 ماه یک بار معاینه و بازرسی دقیق دستگاه را توسط شرکتی که پشتیبانی آن را بر عهده دارد انجام دهید.

ایمنی کار با دستگاه اتوکلاو

در انتهای این مطلب می خواهیم درباره ایمنی این دستگاه نیز کمی اطلاعات در اختیار شما عزیران قرار دهیم.

زمان استفاده و کار با دستگاه حتما از دستکش استفاده کنید فراموش نکنید که دستکشی که از آن استفاده می کنید باید در برابر حرارت و مخافظت چشم دارای مقاومت بالایی باشد.

زمانیکه دستگاه روشن است اقدام به بارگذاری و یا خارج کردن نمونه های آزمایشگاهی نکنید. اول اجازه دهید که دستگاه به طور کامل خاموش شود و بعد از آن به گذاشتن و برداشتن وسایل اقدام کنید

وقتی که دستگاه روشن است برای اتصال آن به پریز برق و تمیز کردن آن اقدام نکنید و در نهایت ابنکه هیچ گاه پیچ های محکم کننده درب را در هنگام کار با دستگاه شل یا سفت نکنید

حرف آخر

شرکت آرتین آزما مهر نمایندگی متلر در ایران که در زمینه تولید و ارائه تجهیزات آزمایشگاهی فعالیت دارد سعی کرده است که در این مطلب آنچه را که لازم است شما درباره دستگاه اتوکلاو که یکی از تجهیزات آزمایشگاهی می باشد را در اختیارتان قرار دهد.