مقدمه
نقطه اشتعال (Flash Point) یکی از خواص حیاتی مواد نفتی و هیدروکربنی است که به شدت در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مورد توجه قرار می‌گیرد. این ویژگی، نشان‌دهنده دمایی است که در آن یک ماده بخار قابل اشتعال تولید می‌کند. در این مقاله، نقطه اشتعال باز بررسی می‌شود و استاندارد ASTM D92 در این زمینه توضیح داده خواهد شد. همچنین، دستگاه ATVO-21 از برند NXA که شرکت آرتین آزما به‌عنوان نمایندگی رسمی عرضه می‌کند، معرفی می‌شود.
نقطه اشتعال باز چیست؟
نقطه اشتعال باز (Open Cup Flash Point)، به دمایی اطلاق می‌شود که در آن، بخارات یک مایع در حضور هوا و با حرارت‌دهی در یک ظرف باز، با شعله‌ای خارجی تماس پیدا کرده و اشتعال رخ می‌دهد. این تست برای ارزیابی رفتار حرارتی و ایمنی مواد در شرایط مختلف کاربرد دارد و نتایج آن برای طبقه‌بندی خطرات مواد و تعیین استانداردهای حمل و نقل بسیار مهم است.
تفاوت نقطه اشتعال باز و بسته
دو روش اصلی برای اندازه‌گیری نقطه اشتعال عبارتند از نقطه اشتعال باز و نقطه اشتعال بسته. در روش باز، ظرف نمونه در معرض هوای آزاد قرار می‌گیرد و دما به تدریج افزایش می‌یابد. در روش بسته، ظرف نمونه به‌طور کامل مهروموم می‌شود و از تماس با هوا جلوگیری می‌شود. به دلیل تماس بیشتر نمونه با هوا در روش باز، دمای اندازه‌گیری‌شده در این روش معمولاً بالاتر از روش بسته است.
این تفاوت در روش انجام تست باید هنگام تفسیر نتایج مدنظر قرار گیرد، زیرا هر روش کاربردهای ویژه‌ای در ارزیابی ایمنی مواد دارد.
روش تست استاندارد مورد استفاده:
یکی از مهم‌ترین استانداردهای بین‌المللی برای اندازه‌گیری نقطه اشتعال باز، ASTM D 92 است که به روش Cleveland Open Cup (COC) شناخته می‌شود.
این استاندارد برای تعیین نقطه اشتعال موادی طراحی شده است که دمای اشتعال آن‌ها بین 79 تا 400 درجه سانتی‌گراد قرار دارد. در این روش، نمونه مایع در یک ظرف باز حرارت داده می‌شود. پس از رسیدن به دمای مشخص، شعله کوچکی به سطح نمونه نزدیک می‌شود تا واکنش اشتعال مشاهده و ارزیابی شود.
دستگاه نقطه اشتعال باز NXA مدل ATVO-21
شرکت آرتین آزما مهر، یکی از تامین‌کنندگان برجسته تجهیزات آزمایشگاهی، دستگاه‌های پیشرفته‌ای برای اندازه‌گیری نقطه اشتعال باز ارائه می‌دهد. یکی از محصولات پیشرفته این شرکت، دستگاه NXA مدل ATVO-21 است, این دستگاه با استفاده از فناوری‌های مدرن و مطابق با استاندارد ASTM D 92 طراحی شده است.
ویژگی‌های برجسته این دستگاه عبارتند از:
- دقت بالا: ATVO-21 دارای سیستم کنترل دما با دقت بالا است که نتایج قابل اعتمادی ارائه می‌دهد.
- رابط کاربری ساده: این دستگاه با رابط کاربری دیجیتال، استفاده از آن را برای اپراتورها ساده و کارآمد کرده است.
- قابلیت برنامه‌ریزی پیشرفته: این مدل قابلیت برنامه‌ریزی دقیق برای انواع مواد مختلف را دارد و امکان تنظیم پارامترهای مختلف آزمایش را فراهم می‌کند.
- سیستم ایمنی خودکار: ATVO-21 مجهز به سیستم‌های ایمنی خودکار است که در صورت بروز هرگونه مشکل، فرآیند تست را متوقف می‌کند.
- ساختار مقاوم:این دستگاه از مواد باکیفیتی ساخته شده است که در برابر حرارت، خوردگی و شرایط سخت آزمایشگاهی مقاومت بالایی دارند.
کاربردهای دستگاه ATVO-21
این دستگاه در بسیاری از صنایع کاربردهای وسیعی دارد:
صنایع نفت و گاز: برای ارزیابی کیفیت مواد نفتی و تعیین دمای ایمنی ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل.
پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها: برای تست و کنترل کیفیت محصولات مختلف هیدروکربنی.
آزمایشگاه‌های تحقیقاتی: برای مطالعات و آزمایش‌های تخصصی روی مواد قابل اشتعال.
کنترل ایمنی و کیفیت: در بخش‌های مختلف تولید و فرآوری مواد اشتعال‌پذیر.
اهمیت استفاده از دستگاه‌های استاندارد
استفاده از دستگاه‌های پیشرفته و مطابق با استانداردهای جهانی مانند ATVO-21 برای اندازه‌گیری دقیق نقطه اشتعال بسیار اهمیت دارد. این دستگاه‌ها علاوه بر افزایش دقت در نتایج، باعث افزایش ایمنی در فرآیندهای آزمایشگاهی و صنعتی می‌شوند. استانداردهای بین‌المللی مانند ASTM به کاربران اطمینان می‌دهند که نتایج حاصل از تست‌ها مطابق با معیارهای دقیق ایمنی و کیفی است.
نتیجه‌گیری
اندازه‌گیری نقطه اشتعال باز یکی از تست‌های حیاتی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است که به ارزیابی دقیق ایمنی و کیفیت مواد کمک می‌کند. دستگاه ATVO-21 از برند NXA که توسط شرکت آرتین آزما مهر عرضه می‌شود، به دلیل دقت بالا و قابلیت‌های پیشرفته خود، گزینه‌ای مناسب برای آزمایشگاه‌های صنعتی و تحقیقاتی است. با استفاده از این دستگاه و رعایت استانداردهای بین‌المللی نظیر ASTM D 92، می‌توان از کیفیت و ایمنی مواد اطمینان حاصل کرد.