مقدمه
نقطه اشتعال یا Flash Point یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های فیزیکی مایعات قابل اشتعال است که برای ارزیابی ایمنی و کاربردی آن‌ها استفاده می‌شود. در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و حتی صنایع خودروسازی، تعیین دقیق این پارامتر نقش اساسی در جلوگیری از بروز حوادث خطرناک دارد. تعیین نقطه اشتعال مواد مختلف نه تنها به ارزیابی میزان خطرات اشتعال کمک می‌کند، بلکه در انتخاب صحیح تجهیزات نگهداری و حمل و نقل مواد شیمیایی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
روش‌های مختلفی برای تعیین نقطه اشتعال وجود دارد که دو نوع اصلی آن به نام‌های نقطه اشتعال باز و نقطه اشتعال بسته شناخته می‌شوند. در این مقاله به بررسی روش نقطه اشتعال بسته خواهیم پرداخت، استانداردهای مربوط به این روش مانند ASTM D 93 را معرفی خواهیم کرد و همچنین به نقش شرکت‌های فعال در این حوزه همچون آرتین آزما مهر و دستگاه‌های دقیق اندازه‌گیری نقطه اشتعال از برند NXA مدل ATV-21 خواهیم پرداخت.
نقطه اشتعال بسته چیست؟
نقطه اشتعال بسته، روشی است که در آن ماده شیمیایی یا مایع مورد آزمایش در یک محفظه بسته قرار می‌گیرد و دمای آن به تدریج افزایش می‌یابد تا جایی که بخارات تولید شده از ماده بتوانند با یک منبع جرقه یا شعله کوچک مشتعل شوند. این روش نسبت به نقطه اشتعال باز، دقت بیشتری دارد زیرا بخارات تولید شده در یک محیط بسته جمع‌آوری می‌شوند و هیچ‌گونه تبادل حرارتی با هوای آزاد صورت نمی‌گیرد.
در نقطه اشتعال باز، مایع در معرض هوای آزاد قرار دارد و دمای اشتعال معمولاً بالاتر از دمایی است که در روش بسته به دست می‌آید. این تفاوت به دلیل تماس بخارات با هوای آزاد و کاهش غلظت بخارات در محیط است. بنابراین، روش نقطه اشتعال بسته برای موادی که پتانسیل اشتعال بالا و خطرناک دارند، به ویژه در مواردی که نیاز به ذخیره‌سازی یا حمل و نقل ایمن دارند، ارجح است.
کاربرد نقطه اشتعال بسته
نقطه اشتعال بسته در بسیاری از صنایع به عنوان یک معیار حیاتی برای ارزیابی میزان خطرات اشتعال مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌طور ویژه، این روش در صنایعی مانند نفت و گاز، تولید سوخت‌های مایع، پتروشیمی و حتی صنایع رنگ‌سازی و حلال‌های شیمیایی بسیار کاربرد دارد.
نقطه اشتعال بسته به ما نشان می‌دهد که در چه دمایی بخارات قابل اشتعال از یک ماده تولید می‌شوند و آیا آن ماده در دماهای محیطی عادی خطرناک است یا خیر. به عنوان مثال، سوخت‌هایی که نقطه اشتعال آن‌ها پایین است، در دماهای معمولی محیط به‌سرعت بخار تولید می‌کنند و در صورت جرقه یا منبع شعله کوچک، ممکن است خطر اشتعال ایجاد کنند.
روش تست استاندارد مرتبط با نقطه اشتعال بسته: ASTM D 93
برای تعیین دقیق و استاندارد نقطه اشتعال بسته، روش‌های آزمایش گوناگونی وجود دارد که توسط سازمان‌های استاندارد مختلف تدوین شده‌اند.
یکی از مهم‌ترین استانداردهای جهانی در این زمینه، استاندارد ASTM D 93 است که توسط سازمان American Society for Testing and Materials (ASTM) تدوین شده است.
استاندارد ASTM D 93 سه روش مختلف را برای اندازه‌گیری نقطه اشتعال بسته مواد شیمیایی و سوخت‌های مختلف معرفی کرده است:
- روش A: این روش برای مواد شیمیایی که به‌طور کلی دمای اشتعال بالاتری دارند استفاده می‌شود. سوخت‌های دیزل، روغن‌های موتور و روان‌کننده‌ها از جمله موادی هستند که با این روش آزمایش می‌شوند.
- روش B: این روش برای مایعاتی با نقطه اشتعال پایین‌تر نظیر روغن‌های گرمایشی و برخی از مواد نفتی کاربرد دارد.
- روش C: این روش برای مواد شیمیایی خاص و برخی از حلال‌های فرار استفاده می‌شود که به دلیل خواص شیمیایی خاص ، نیاز به شرایط آزمایشی ویژه‌ای دارند.
دستگاه‌های اندازه‌گیری نقطه اشتعال بسته
برای انجام این آزمایش‌ها، به تجهیزات خاصی نیاز است که بتوانند به‌طور دقیق و مطابق با استانداردهای جهانی نتایج صحیح را ارائه دهند. یکی از برندهای معتبر در این زمینه NXA است که دستگاه‌های اندازه‌گیری نقطه اشتعال بسته را تولید می‌کند. یکی از مدل‌های پیشرفته این شرکت، NXA مدل ATV-21 است که به‌طور خاص برای آزمایش‌های مربوط به نقطه اشتعال بسته طراحی شده است.
ویژگی‌های دستگاه ATV-21 از برند NXA
دستگاه ATV-21 یکی از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های موجود برای اندازه‌گیری نقطه اشتعال بسته است. این دستگاه دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:
- دقت بسیار بالا: این دستگاه با بهره‌گیری از سنسورهای پیشرفته و تکنولوژی‌های مدرن قادر به اندازه‌گیری دقیق نقطه اشتعال بسته با کمترین خطا است.
- کاربری آسان: رابط کاربری ساده و کاربرپسند دستگاه ATV-21 امکان استفاده راحت برای اپراتورهای مختلف را فراهم می‌کند.
- ایمنی بالا: این دستگاه دارای سیستم‌های ایمنی پیشرفته‌ای است که هر گونه خطر احتمالی ناشی از اشتعال ناخواسته را به حداقل می‌رساند.
- مطابقت با استانداردهای جهانی: دستگاه ATV-21 به طور کامل با استانداردهای ASTM D 93 همخوانی دارد و می‌تواند برای مواد مختلف بر اساس روش‌های B ، A و C مورد استفاده قرار گیرد.
- طراحی مناسب برای صنایع مختلف: این دستگاه به‌ویژه برای صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، و تولید سوخت‌های مایع طراحی شده است که نیاز به دقت بالا در اندازه‌گیری نقطه اشتعال دارند.
نقش شرکت آرتین آزما مهر در ارائه تجهیزات
شرکت آرتین آزما مهر یکی از شرکت‌های برجسته در زمینه تأمین تجهیزات آزمایشگاهی برای صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، و سایر صنایع وابسته است. این شرکت با واردات و ارائه دستگاه‌های پیشرفته مانند ATV-21 از برند NXA، نقشی مهم در ارتقای دقت و ایمنی آزمایش‌های مربوط به نقطه اشتعال در صنایع مختلف ایفا کرده است.
آرتین آزما مهر به عنوان تأمین‌کننده اصلی دستگاه‌های مورد نیاز برای تعیین نقطه اشتعال بسته در ایران، با ارائه خدمات پس از فروش و آموزش‌های لازم به مشتریان خود، تلاش کرده است تا کیفیت و کارایی این تجهیزات را به حداکثر برساند. این شرکت با بهره‌گیری از نیروی متخصص و ارائه راهکارهای جامع آزمایشگاهی، به یکی از پیشروان این حوزه تبدیل شده است.
اهمیت استفاده از تجهیزات دقیق در آزمایش‌های ایمنی
در صنایعی که با مواد قابل اشتعال سروکار دارند، استفاده از تجهیزات دقیق و مطابق با استانداردهای جهانی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در صورت استفاده از تجهیزات غیر استاندارد یا نادقیق، خطر وقوع حوادث جدی افزایش می‌یابد که می‌تواند باعث آسیب‌های جانی و مالی شود.
آرتین آزما مهر با ارائه محصولات استاندارد و با کیفیت از برندهای معتبر جهانی نظیر NXA، توانسته است به بهبود دقت و ایمنی آزمایش‌های مرتبط با مواد قابل اشتعال کمک کند. این تجهیزات نه تنها دقت بالایی دارند بلکه از سیستم‌های ایمنی پیشرفته‌ای نیز برخوردارند که از وقوع خطرات ناخواسته جلوگیری می‌کنند.
نتیجه‌گیری
نقطه اشتعال بسته یکی از پارامترهای کلیدی در تعیین خطرات اشتعال مواد شیمیایی و سوخت‌های مایع است. استفاده از تجهیزات دقیق و استاندارد برای اندازه‌گیری این پارامتر، نقش مهمی در ارتقای ایمنی صنایع مختلف، به ویژه صنایع نفت و گاز، ایفا می‌کند. دستگاه مدل ATV-21 از برند NXA به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین تجهیزات در این زمینه، با دقت بالا و تطابق کامل با استانداردهای جهانی، به کاربران امکان می‌دهد تا آزمایش‌های خود را با اطمینان و ایمنی بالا انجام دهند. شرکت آرتین آزما مهر با عرضه این دستگاه و سایر تجهیزات آزمایشگاهی، نقش مهمی در ارتقای سطح ایمنی و کیفیت آزمایش‌ها در ایران ایفا کرده است.
کلمات کلیدی : نقطه اشتعال بسته,ASTM D 93,آرتین آزما مهر,دستگاه
NXA, ATV-21, تجهیزات آزمایشگاهی, آزمایش نقطه اشتعال