مقدمه
تست تقطیر اتمسفریک ASTM D 86 یکی از مهمترین آزمون‌های استاندارد برای تعیین مشخصات فیزیکی و شیمیایی فرآورده‌های نفتی است. این آزمون به منظور تعیین محدوده جوشش، نقطه آغاز جوشش، نقطه پایان جوشش و درصد تقطیر در دمای مشخص از فرآورده‌های نفتی مانند بنزین، نفت سفید و گازوئیل انجام می‌شود. اطلاعات حاصل از این آزمون در تعیین کیفیت سوخت، ارزیابی عملکرد موتور و انتخاب مناسب‌ترین محصول برای کاربردهای مختلف بسیار حائز اهمیت است.
هدف از انجام آزمون
هدف اصلی از انجام آزمون تقطیر اتمسفریک ASTM D 86، تعیین مشخصات تقطیر یک فرآورده نفتی است. این مشخصات شامل موارد زیر می‌شوند:
- نقطه آغاز جوشش: دمایی که در آن اولین قطره مایع از مبرد خارج می‌شود.
- نقطه پایان جوشش: دمایی که در آن آخرین قطره مایع از مبرد خارج می‌شود.
- درصد تقطیر در دماهای مختلف: درصد حجمی مایعی که در دماهای مختلف از مبرد خارج می‌شود.
- باقیمانده: مقدار مایعی که پس از پایان آزمون در بالن تقطیر باقی می‌ماند.
کاربردهای آزمون
آزمون تقطیر اتمسفریک ASTM D 86 در صنایع مختلف از جمله صنعت نفت، پتروشیمی، حمل و نقل و محیط زیست کاربردهای گسترده‌ای دارد. برخی از مهمترین کاربردهای این آزمون عبارتند از:
- کنترل کیفیت سوخت: تعیین کیفیت سوخت‌های مختلف مانند بنزین، نفت سفید و گازوئیل و اطمینان از تطابق آن‌ها با استانداردهای ملی و بین‌المللی.
- ارزیابی عملکرد موتور: مشخصات تقطیر فرآورده‌های نفتی بر عملکرد موتور تأثیر مستقیم دارد. به عنوان مثال، فرآورده‌هایی با نقطه جوش پایین‌تر، فراریت بیشتری دارند و به راحتی تبخیر می‌شوند که این امر می‌تواند منجر به افزایش مصرف سوخت و آلودگی هوا شود.
- انتخاب محصول مناسب: با استفاده از نتایج آزمون تقطیر، می‌توان محصول مناسب برای کاربردهای مختلف را انتخاب کرد. به عنوان مثال، برای موتورهای جت، فرآورده‌هایی با نقطه جوش پایین‌تر مورد نیاز است، در حالی که برای دیزل‌های سنگین، فرآورده‌هایی با نقطه جوش بالاتر مناسب‌تر هستند.
- بررسی تغییرات کیفی: با انجام آزمون تقطیر در فواصل زمانی مختلف، می‌توان تغییرات کیفی فرآورده‌های نفتی را در طول زمان بررسی کرد.
روش انجام آزمون
آزمون تقطیر اتمسفریک ASTM D 86 به صورت زیر انجام می‌شود:
- آماده‌سازی دستگاه: دستگاه تقطیر اتمسفریک شامل یک بالن تقطیر، مبرد، دماسنج و جمع‌کننده است. دستگاه باید به دقت تمیز و خشک شود.
- تهیه نمونه: مقدار مشخصی از نمونه فرآورده نفتی در بالن تقطیر ریخته می‌شود.
- تقطیر: بالن تقطیر گرم می‌شود و بخارات حاصل از آن به سمت مبرد هدایت می‌شوند. در مبرد، بخارات تقطیر شده و به صورت مایع جمع‌آوری می‌شوند.
- اندازه‌گیری حجم تقطیر: در دماهای مختلف، حجم مایع جمع‌آوری شده اندازه‌گیری می‌شود.
- محاسبات: با استفاده از داده‌های حاصل از آزمون، درصد تقطیر در دماهای مختلف، نقطه آغاز جوشش، نقطه پایان جوشش و باقیمانده محاسبه می‌شوند.
دستگاه تقطیر در فرآورده های نفتی ARNS-21 مدل NXA
دستگاه تقطیر ARNS-21 یکی از دستگاه‌های پیشرفته و پرکاربرد در آزمایشگاه‌ها و صنایع مختلف برای جداسازی اجزای مختلف یک مخلوط بر اساس نقطه جوش آن‌ها است. این دستگاه به دلیل طراحی دقیق، دقت بالا و قابلیت‌های متنوع، جایگاه ویژه‌ای در میان دستگاه‌های تقطیر پیدا کرده است.
اجزای اصلی دستگاه تقطیر ARNS-21
- بالن تقطیر: محفظه‌ای است که نمونه مورد نظر در آن قرار می‌گیرد و با حرارت دادن، اجزای فرار آن تبخیر می‌شوند.
- سر مبرد: بخشی است که بخارات تولید شده در بالن تقطیر را سرد کرده و به مایع تبدیل می‌کند.
- گیرنده: ظرفی است که مایع تقطیر شده در آن جمع‌آوری می‌شود.
- ترمومتر: دمای بخارات را اندازه‌گیری می‌کند.
- منبع حرارتی: معمولاً یک المنت برقی است که برای گرم کردن بالن تقطیر استفاده می‌شود.
- سیستم کنترل دما: دمای تقطیر را به صورت دقیق کنترل می‌کند.
مزایای دستگاه تقطیر ARNS-21 نسبت به سایر دستگاه‌ها
- دقت بالا: سیستم کنترل دمای دقیق و پیشرفته این دستگاه، امکان تقطیر با دقت بسیار بالا را فراهم می‌کند.
- سرعت بالا: با توجه به طراحی بهینه و استفاده از مواد با کیفیت، سرعت تقطیر در این دستگاه بسیار بالا است.
- قابلیت اطمینان بالا: قطعات با کیفیت و ساختار محکم دستگاه، باعث افزایش طول عمر و قابلیت اطمینان آن شده است.
- کاربری آسان: پنل کنترل ساده و رابط کاربری کاربرپسند، استفاده از دستگاه را برای کاربران آسان کرده است.
- ایمنی بالا: سیستم‌های ایمنی مختلف مانند سیستم قطع خودکار در صورت افزایش بیش از حد دما، ایمنی کار با دستگاه را تضمین می‌کند.
- تنوع کاربرد: دستگاه تقطیر ARNS-21 برای طیف وسیعی از کاربردها از جمله جداسازی ترکیبات آلی، پالایش نفت و تعیین نقطه جوش مواد مختلف قابل استفاده است.
کاربردهای دستگاه تقطیر ARNS-21
- صنعت نفت: برای جداسازی اجزای مختلف نفت خام و محصولات نفتی
- صنعت شیمی: برای تولید مواد شیمیایی خالص و جداسازی حلال‌ها
- صنعت دارویی: برای تولید داروها و عصاره‌های گیاهی
- صنعت غذایی: برای تولید اسانس‌ها و عصاره‌های غذایی
- آزمایشگاه‌ها: برای انجام آزمایش‌های مختلف شیمیایی و فیزیکی
عوامل مؤثر بر نتایج آزمون
نتایج آزمون تقطیر اتمسفریک ASTM D 86 به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع فرآورده نفتی: ترکیب شیمیایی فرآورده نفتی بر مشخصات تقطیر آن تأثیرگذار است.
- شرایط آزمایش: دما و فشار محیط آزمایش، سرعت گرمایش و نوع گاز حامل بر نتایج آزمون تأثیر می‌گذارند.
- دستگاه و تجهیزات: دقت و کالیبراسیون دستگاه و تجهیزات آزمایشگاهی بر دقت نتایج تأثیرگذار است.
- روش انجام آزمون: رعایت دقیق مراحل آزمون و استاندارد ASTM D 86 بسیار مهم است.
اهمیت استانداردسازی
استاندارد ASTM D 86 یک روش استاندارد و قابل تکرار برای تعیین مشخصات تقطیر فرآورده‌های نفتی است. رعایت این استاندارد تضمین می‌کند که نتایج آزمون در آزمایشگاه‌های مختلف قابل مقایسه باشند.
نتیجه‌گیری
تست تقطیر اتمسفریک ASTM D 86 یک آزمون بسیار مهم و کاربردی در صنعت نفت است. این آزمون اطلاعات ارزشمندی در مورد مشخصات فیزیکی و شیمیایی فرآورده‌های نفتی ارائه می‌دهد که در کنترل کیفیت، انتخاب محصول مناسب و ارزیابی عملکرد موتور بسیار مفید است. با رعایت استانداردهای مربوطه و استفاده از تجهیزات مناسب، می‌توان نتایج دقیق و قابل اعتمادی از این آزمون به دست آورد.
موارد قابل ذکر:
- تجهیزات جانبی: علاوه بر دستگاه تقطیر، تجهیزات جانبی دیگری مانند ترمومتر، تایمر، حمام آب و بالن‌های مدرج نیز برای انجام این آزمون مورد نیاز است.
- ایمنی: هنگام انجام این آزمون باید نکات ایمنی را رعایت کرد، زیرا با مواد قابل اشتعال سروکار داریم.
- تفسیر نتایج: تفسیر نتایج آزمون تقطیر نیاز به دانش و تجربه کافی در زمینه فرآورده‌های نفتی دارد.
کلمات کلیدی: تست تقطیر اتمسفریک، ASTM D 86، فرآورده‌های نفتی، نقطه جوش، کنترل کیفیت، مشخصات فیزیکی، شیمیایی .آرتین آزما مهر.NXA
منابع:
- استاندارد ASTM D 86
- کتاب‌های مرجع در زمینه آزمایش‌های نفت
- مقالات علمی مرتبط