در ادامه سیمنارهای تخصصی آرتین آزما در نمایشگاه بین المللی نفت و گاز تهران 1401، نمایندگان شرکت LUMEX به معرفی محصولات شرکت مطبوع خود پرداختند .
اندازه گیری مقدار جیوه در نفت و ترکیبات شیمیایی اهمیت بالایی دارد ، زیرا از یک سو ترکیبات جیوه و خود جیوه بسیار سمی می باشند و این موضوع از نظر حفاظت از محیط زیست بسیار با اهمیت است و از سویی دیگر باتوجه به دلایل فنی و تکنیکی وجود جیوه در پتروشیمی و پلیمرسازی می تواند باعث از بین رفتن کاتالیست های مورد استفاده که بعضا قیمت بالایی نیز دارند بشود که این مهم می تواند تبعات اقتصادی بالایی داشته باشد. همچنین حضور جیوه باعث خوردگی در تجهیزات خواهد شد و این خوردگی در ابزاردقیق و مورد فشار اهمیت دارد. همچنین در فرآورش گاز در زمانی که میعان گاز اتفاق می افتد حضور جیوه باعث از بین رفتن مبدل های آلومینیومی شده و مضرراتی را به بار می آورد. بنابراین دلایل و بیشتر از آنها اندازه گیری جیوه در نفت خام و دیگر ترکیبات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و شرکت LUMEX با طراحی دستگاه های متعدد و متنوع سعی در ارائه بهترین خدمات اندازه گیری جیوه در نمونه های گاز و مایع و جامد داشته است.
وی به بیان ویژگی های دستگاه ها پرداخت و اشاره کرد:
امکان اندازه گیری نمونه های جامد ، مایع و گاز ، تعبیه پایشگر آنلاین برای اندازه گیری جیوه در نفت و گاز طبیعی، استفاده از نرم افزار سریع و قابل برنامه ریزی بر مبنای مدلی که مورد نیاز کاربر باشد، طراحی دستگاه هایی برای اندازه گیری جیوه در هوا هم به صورت آنلاین مانیتورینگ و هم به صورت پرتابل ، رعایت استانداردهای تعبیه شده از سوی اتحادیه اروپا در خصوص آلودگی هوا، تعبیه ابزار اپتیکی بسیار دقیق برای افزایش دقت دستگاه ها ، طراحی دستگاه هایی برای اندازه گیری جیوه با جدایش گرمایی برای نمونه هایی که پیچیدگی های بیشتری دارند مانند نفت خام و حتی مواد غذایی، طراحی دستگاه هایی که بدون استفاده از معرف شیمیایی به شناسایی جیوه می پردازند و این کار باعث کاهش هزینه ها و سادگی بیشتر کار میشود، طراحی دستگاهی که بدون نیاز به تزریق گاز حامل یعنی اکسیژن امکان آزمایشات را فراهم میکند و این طراحی موجب شده که اکسیژن مورد نیاز از هوا تامین شود و به خاطر عدم استفاده از کپسول اکسیژن ابعاد دستگاه و امکان خطرات احتمالی ناشی از وجود کپسول به مقدار زیادی کاهش یافته است ، امکان تنظیم اتومات پروفایل حرارتی باتوجه به سینگال هایی که از خود نمونه ساطع می شود یعنی اگر مقدار جیوه در نمونه ای بیشتر از حد مجاز باشد دستگاه به صورت اتومات حرارت دهی را متوقف میکند تا ایمنی اپراتور تامین شود و هم دقت آزمایشات خدشه دار نشود، تعبیه ابزارک هایی برای تزریق حجمی یا وزنی نمونه ها، زمان کم نهایتا2 دقیقه برای دریافت نتایج آزمایش با دستگاه ها، امکان کالیبراسیون توسط نرم افزار بدون نیاز به استفاده از نمونه های خاص کالیبره کردن و همینطور کالیبراسیون پایدار بدون نیاز به انجام کالیبره در هر بار آزمایش، عدم خطای دستگاه بر اثر آزمایش نمونه های قبلی به دلیل اینکه از روش gold trap در آن استفاده نمی شود، دقت بسیار بالای دستگاه ها به میزان ppb(0.73) . همین طور در دستگاه های سنجش آلودگی هوا امکان شناسایی جیوه در فاصله 10متری از دستگاه نیز وجود دارد، و طراحی دستگاه هایی برای سنجش میزان جیوه در نمونه هایی مانند بنزین که در دماهای بالاتر اشعه بازتابیده از آنها وارد محدوده فرابنفش میشود، چندین نمونه از ویژگی های دستگاه هایی است که توسط شرکت LUMEX طراحی و ساخته شده اند.
درپایان سخنرانی نماینده LUMEX ابراز کرد که امکان طراحی و ساخت دستگاه های ویژه بنابه نیاز مشتریان برای اندازه گیری جیوه در نمونه های گازی و جامد و مایع برای شرکت فراهم است و درخواست کنندگان می توانند این پیشنهادها را از طریق شرکت آرتین آزما مهر به شرکت LUMEX ارسال نمایند.
دومین نشست تخصصی ارتین آزما مهر با عنوان سمینار تخصصی کاتالیست و مواد شیمیایی در حاشیه 26 امین نمایشگاه بین المللی نفت و گاز و پتروشیمی تهران برگزار شد
در این نشست که با حضور نمایندگان شرکت های IVKAZ و SKATZ برگزار شد کاتالیست های مورد استفاده در صنعت نفت و گاز مورد معرفی قرارگرفتند.
در ابتدای این مراسم دکتر آسلیاموف نماینده شرکت IVKAZ ضمن معرفی محصولات تولیدی شرکت IVKAZ گفت: در طی سال های اخیر حجم تولید هیدروکربن و میعانات گازی به طور چشم گیری افزایش داشته است . دراین میان مرکاپتان ها که ترکیبات بودارگوگردی متصل به زنجیره هیدروکربنی می باشند از جهت سمی بودن و ایجاد خوردگی در دستگاه ها بسیار حائز اهمیت هستند بایست با استفاده از روش های مختلف و کاتالیست ها مورد حذف قرارگیرند. البته مقدار بسیار کمی از این مواد جهت حفظ ایمنی و اطلاع از نشتی خطوط لوله به مواد اضافه می شوند.
وی گفت ، درهر صورت حضور مرکاپتان ها در تجهیزات انتقال و یا ذخیره سازی که زمان بیشتری را در ارتباط با سیالات هستند حائز اهمیت است و همین طور نشت این مواد می تواند خطرات محیط زیستی زیادی را به بار آورد. به همین منظور در استانداردهای بین المللی مقایر هیدروکربن های C1 و C2 در مقدار 10 ppm و نهایتا 200ppm مورد تاکید قرارگرفته اند. از طرفی ارائه راه حل های اقتصادی برای رفع این مشکل نیز حائز اهمیت می باشد.
وی افزود ، میزان ترکیبات گوگردی در نفت خام بستگی به نحوه استخراج و منبع استخراج متغییر است. و از این رو اولین وظیفه در فرآیند پالایش حذف مرکاپتان های سبک و ترکیبات گوگردی از نفت خام می باشد تا به استانداردهای مورد اشاره برسند.
وی ادامه داد مرکاپتان های C1 و C2 بسیار سمی هستند و بوی بسیار نامطبوعی را نیز ایجاد می کنند و در حین فرآینده های حمل و نقل باعث مشکلات لجستیکی و محیط زیستی بسیاری میشوند. و همچنین خوردگی های زیادی را در مخازن به وجود می آورند. و از طرفی به دلیل محلول در آب بودن در فرآیند های تصفیه با آب به راحتی وارد پساب کارخانه ها می شوند. همچنین حضور مرکاپتان ها باعث ایجاد بستر کربن در کاتالیست ها می شود و بخصوص در دماهای بالا این مشکل بسیار شایع تر است. همین طور این ترکیبات به دلیل سیالیت بالا در دماهای 220 تا250 درجه سانتیگراد تجزیه می شوند و در بستر کاتالیستی کربنی شدن را ایجاد می نمایند.
وی خاطر نشان کرد، مطمئن ترین روش برای حذف مرکاپتان ها اکسیداسیون این ترکیبات در فاز مایع است . که این فرآیند تحت عنوان DMC از بیست سال پیش در کشور روسیه مورد استفاده قرارگرفته و برپایه اکسیداسیون مرکاپتان ها برای خوراک های مختلف توسعه یافته است. همچنین بایست گفت در تمامی روش های DMC مواد جانبی بسیار کم و مقدار کاتالیست بسیار ناچیز مورد استفاده قرار می گیرد. و به طور کلی می توان گفت ، از کاتالیست ایفکاز در سه زمینه زیر استفاده های بسیار زیادی صورت می گیرد:
الف-تصفیه برش های قلیایی نظیر میعانات گازی و نفت از مزاحم ها
ب- تصفیه کامل برش مستقیم بنزین با فرآیندهای کاتالیستی
پ- تصفیه گازهای ترش و میعانات گازی
در ادامه وی به معرفی جزئی تر فرآیند هایDMD-1وDMD-2وDMD-3وSEROX-W,و DMC-1وDMC-2وDMC-3وDMC-4وDMC-1MAوDMD-2M پرداخت و گفت:
• روش DMC-1 : میزان H2S به حدود صفر تا 2 ppm کاهش می یابد و مرکاپتان C2 حدود 40 درصد و مرکاپتان C3و C4 حدود 80 درصد کاهش می یابند و مقدار کاتالیست مصرفی در این روش حدود 5 هزارم گرم برتن است که در مقایسه با روشی که کاستیک در آن به مقدار 50گرم بر تن استفاده می شود ، بسیار مقرون به صرفه تر است.
همچنین این روش برای نفت خام و گاز سبک که روش DMC در آن کارایی چندانی ندارد مناسبت تر است به این صورت که ابتدا این ترکیبات سبک به ترکیبات دوتایی یا دی سولفید تبدیل می شوند و شایان ذکر است که از هوا برا اکسیداسیون مرکاپتان ها در این روش استفاده می شود.
• روش DMC-2: این روش زمانی که به هر دلیل تمایلی برای اختلاط خوراک با هوا وجود ندارد ، استفاده می گردد. به این صورت که استخراج مرکاپتان ها و ترکیبات گوگردی توسط یک محلول سود آبی انجام می شود و سپس سود استفاده شده توسط کاتالیست ایفکاز احیا میشود.
• روش DMC-3 : این روش برای زمانی که خوراک ورودی دارای حجم بیشتر و سنگین تری از مرکاپتان ها است توسعه یافته است. لازم به ذکر است این روش هم اکنون در پارس جنوبی مورد استفاده روزانه است.
• روش DMC-4: این روش برای خوراک های قوی تر مانند نفت سنگین استفاده می شود.
• روش DMC-1MA : برای تصفیه مرکاپتان ها و هیدروژن دی سولفید بیشتر استفاده می شود و مرکاپتان ها را از 500 به 5 ppm کاهش می دهد.
• روش DMD-2M: این روش برای تصفیه گازها و هیدروکربن های بسیار سبک و گازهایی که ابتدا باید به مایع تبدیل شوند استفاده می شود. و مزیت این روش از بین بردن ترکیبات سمی بدون تولید پساب و آلاینده های محیط زیستی است. همین طور از نظر اقتصادی به روش های مراکس و سولفورکس برتری دارد.
• روش DMD-1 : برای تصفیه برش های گزولین در دمای بین 180 تا 220 درجه استفاده میشود. زیرا سوخت گازوئیل را نمی توان در فرآیندهای دیگری مورد تصفیه قرارداد. در این روش تصفیه بنزین و گازوئیل و هیدروکربن های مشابه انجام می شود. در این روش از کاتالیست یکپارچه ایفکاز که برپایه ایزوسیانین است یعنی کاتالیست در کنار کربن اکتیو در بستر ثابت، استفاده می شود.
• روش DMD-2 : برای تصفیه میعانات از C1 تا C4 مورد استفاده است. مرکاپتان خروجی در این روش محصول بودارکننده جداگانه به فروش می رسد.
• روش DMD-3 : برای تصفیه برش های مستقیم گزولین با دمای جوش 60 تا 180 که به فرآیند های شکست کاتالیستی معروفند استفاده می شود و مولکول های سبک و سنگین تصفیه و حذف می شوند. در این روش سود و کاتالیست مورد استفاده هستند. در این فرآیند مرکاپتان ها در جوار هوا تبدیل به دی سولفید می شوند و تا 5 ppm کاهش می یابند. این روش در جزیره خارک در ایران مورد استفاده است.
• روش SEROX-W : این روش برای تصفیه پساب های قلیایی حاوی گوگرد مورد استفاده است و با انجام اکسیداسیون تا 9/99 درصد می تواند به تصفیه کامل پساب از آلاینده هایی چون هیدروژن دی سولفید، مرکاپتان ها ، دی سولفیدهای قلیایی، سدیم سولفید و سولفات های قلیایی ، بپردازد.
